Welkom!
» Log in
» Registreer een nieuw account
Tim Krabbé nog steeds ( de leukste) Renner
Gepost door Cecchini
Tim Krabbé is nog altijd renner
Jeroen De Preter (De Morgen)
Interview
Hij is het schrijven noch het wielrennen verleerd, getuige de nieuwe verhalenbundel en de conditie waarmee Tim Krabbé zaterdag aan de start verschijnt van de Ronde van Vlaanderen voor liefhebbers.
Zet twee wielerfanaten bij elkaar en al heel spoedig zal het ijs breken. Zo is het om te beginnen nooit lang zoeken naar de juiste openingsvraag. Die ligt voor de hand; ze is - alles wel beschouwd - ook de enige die er werkelijk toe doet.
Hoe zijn de benen, mijnheer Krabbé? 'Prima. Straks (morgen, red.) rijd ik met mijn wielervrienden de Ronde van Vlaanderen. De hele 250 kilometer, ja. Vorig jaar heb ik 'm ook al eens helemaal gereden. Na 200 kilometer zat ik er even doorheen, maar na een korte drink- en eetpauze ging het opnieuw lekker.
'Met mijn bijna 72 jaar ben ik natuurlijk niet meer van de jongsten, maar op de langere afstand maakt die leeftijd niet zo heel veel uit. Twee maanden geleden nog heb ik met mijn Amsterdamse rennersgroep de Windjammers een rondje rond het IJsselmeer gereden. 270 kilometer, op de slechtste dag van het jaar. Maar het ging goed. We haalden een gemiddelde van 29 kilometer per uur, wat toch niet onaardig is.'
Bar weer mag het van Krabbé ook zondag zijn als de echte Ronde wordt gereden. 'De Ronde van Vlaanderen vind ik, misschien ex aequo met Parijs-Roubaix, de mooiste koers van het jaar. Helemaal als het rotweer is. Denk aan die Ronde van 1985, toen Eric Vanderaerden won, in helse omstandigheden. Pure heroïek.'
Fabelachtig
Na je 40ste ga je niet meer verbeteren. Zo is het leven
Ooit, tussen 1973 en 1980, was Tim Krabbé een meer dan behoorlijke, bijzonder gedreven amateur. Over zijn koerservaringen gaat De Renner (1978), een novelle waarin hij een amateurkoers in de Cevennes van binnenuit beschrijft. Het werd een klassieker, de openingszinnen worden vandaag nog geregeld geciteerd. Krabbé beschrijft hierin hoe hij zich klaar maakt voor zijn race. 'Vanaf terrasjes kijken toeristen en inwoners toe. Niet-wielrenners. De leegheid van die levens schokt me.'
De leegheid van een bestaan zonder koers. Soms, zegt Krabbé, kan die leegte hem nog altijd frapperen. 'Ik zie weleens mensen die heel duidelijk nooit op een fiets zitten. Wat vreselijk zielig voor ze, denk ik dan. Het is te vergelijken met het gevoel dat je hebt wanneer je heel erg verliefd op iemand bent. Dat je denkt: god, die man zie er wel vrolijk uit, maar hoe kan hij nu in hemelsnaam de kracht vinden om verder te blijven leven zonder dat hij haar kent?"
Krabbé weet wat het is, zo'n leven zonder koers. In 1980 hing hij de fiets nogal plotsklaps aan te wilgen. 'Na acht jaar koersen vond ik het mooi geweest. Ik was 37, nog altijd heel erg fanatiek, maar tegelijk bekroop me het besef dat er in het leven misschien toch wel meer kan zijn dan enkel wielrennen. Vanaf 1980 ben ik steeds minder gaan fietsen en steeds meer gaan wegen.'
De renner Krabbé staat weer op in 2003, als hij te gast is in De Ronde van Tim Krabbé, een wedstrijdje bedoeld als hommage aan zijn boek. 'Daar stond ik dan, een dikke man van 60 die moest toekijken hoe getrainde atleten aan het koersen waren op mijn weggetjes en mijn cols. Ik vroeg me af of ik dit nog zou kunnen, en ben als een bezetene beginnen te trainen. Een jaar later stond ik zelf aan de start. Ik heb hem uitgereden, ja.'
Vandaag weegt hij 71 kilogram, bijna 40 kilo minder dan in 2003. Wedstrijden rijdt Krabbé sinds twee jaar niet meer. Een verbetering van zijn Mont Ventoux-record, een vrij fabelachtige 1 uur en 22 minuten, zit er niet meer in. 'Misschien zou, met de huidige conditie, 1.40 nog wel haalbaar zijn, maar beter zal niet meer lukken. Of dat pijn doet? Tja. Na je 40ste ga je niet meer verbeteren. Zo is het leven. In plaats daarvan krijg je wel een ander perspectief. Bij mijn fietsvrienden zitten veel jongere ex-profs en amateurs. Voor die kerels is het leuk om te proberen mij uit het wiel te rijden. Voor mij is het leuk om in dat wiel te blijven.'
1.22 op de Ventoux is behoorlijk snel. Nog eens tien minuten eraf, en u kon mee met de profs. Het is toch niet omdat je een rationeel mens bent dat je niet mag toegeven aan absurde dromen van glorie?
'Mijn oude wielervriend wijlen Gerrie Knetemann heeft me ooit gezegd dat ik, als ik vroeg genoeg zou zijn begonnen, misschien wel een middelmatige tot redelijke prof had kunnen worden. Misschien had ik de Ronde van Frankrijk kunnen rijden. Aan de andere kant: 1.22 is nog altijd 7 minuten meer dan Wim van Est erover deed in de klimtijdrit van de Tour in 1958. Het was ooit mijn ambitie om het beter te doen dan Van Est, maar dat heb ik dus nooit kunnen waarmaken.'
U bent doorgaans een zeer rationeel mens. Toch droomt u ervan het beter te doen dan een prof in 1958. Mogen we dat een beetje gek vinden?
'Hoezo gek? Wim van Est - dat zou u toch moeten weten - is een legende van de Nederlandse wielersport. Een boerenheikneuter uit Brabant die nooit een verstaanbaar woord over de radio heeft gesproken, maar wél de eerste Nederlander ooit in de gele trui.'
Waarom investeert een rationeel mens zoveel in iets wat weinig of niks oplevert? Een van uw mooiste resultaten boekte u in een Franse veteranenwedstrijd. De beloning: een vermelding in een lokale krant waarin u 'de Oostenrijker Krable' wordt genoemd.
In wielrennen speelt, behalve het lot, ook tactiek een grote rol
(Verontwaardigd) 'Het is toch niet omdat je een rationeel mens bent dat je niet mag toegeven aan absurde dromen van glorie? Ik wilde die wedstrijd gewoon winnen. Waarom? Tja. Waarom wil iemand de Ronde van Sloten voor liefhebbers winnen? Waarom wil ik in het wiel van de Windjammers blijven? Ik weet niet waarom. En ik wil het eigenlijk ook niet weten. Het zou alleen maar tot relativering leiden. En relativering is, zoals ik wel vaker heb geschreven, de dood van de sport.'
U hoorde ooit bij de top-20 van Nederlandse schakers. Heeft uw strategisch verstand u vaak geholpen op de fiets?
'Niet echt. Zeker in de finale van een koers is geconcentreerd strategisch denken onmogelijk. Denken lukt wél als je alleen fietst. De fiets is dan ook een goeie plek om te schrijven. Het maakt je hoofd vrij, en als het hoofd vrij is, vliegen de zinnen en gedachten naar binnen.
'Het is een misverstand te denken dat een verstandig mens ook per definitie een verstandige renner is. In de pelotons waarin ik reed werd ik als een enigszins domme coureur gezien. Ik ging vaak in de aanval, maar miste haast even dikwijls de goeie vlucht. Mijn ervaring is ook dat de studenten, zeg maar de academische coureurs, vaak de domste coureurs waren. De gehele koers lang zag je die jongens op kop scheuren. Alleen in het laatste kwartier zag je ze niet meer.
'In wielrennen speelt, behalve het lot, ook tactiek een grote rol. Wielerwedstrijden zijn om die reden veel moeilijker te winnen, al geldt dat natuurlijk veel minder voor een wedstrijd als de Ronde van Frankrijk, die in feite een regelmatigheidscriterium. Lance Armstrong heeft, met zijn zeven overwinningen, laten zien dat de Tour eigenlijk meer wetenschap is dan koers. Om die reden heb ik ook nooit van Armstrong gehouden. Als je van wielrennen houdt, dan wil je toch minstens een keer de Ronde van Vlaanderen proberen te winnen? Het is een fout die ik hem oneindig veel kwalijker neem dan al dat geslik.'
Uw collega-wielerfanaat-schrijvers Thijs Zonneveld en Bert Wagendorp maken een onderscheid tussen twee wielerculturen: de zuidelijke, katholieke cultuur, vol combine, hypocrisie en bedrog, en de noordelijke, protestantse, moralistische cultuur.
'Ik heb er nooit op die manier over nagedacht, maar het zou kunnen kloppen. De oorsprong van de sport ligt natuurlijk in de katholieke landen: Italië, Frankrijk, Spanje en uiteraard België. Ik heb de indruk dat België wat rustiger met het onderwerp doping omgaat. Misschien ook wat hypocrieter, ja, maar hypocrisie vind ik niet per se een slechte eigenschap.
'Ach, dat gezeik over doping ook. Het heeft het wielrennen in een verschrikkelijke crisis gebracht. Ik hoor vertellen dat men de sport weer schoon wil maken, maar in werkelijkheid gebeurt net het tegenovergestelde: wielrennen wordt meer en meer walgelijk bevonden.'
U houdt niet van moralisme. 'Ik vind moralisme prima, zeker als het mijn moraal is die met dat moralisme wordt verdedigd. Het is ook een vergeefse strijd, net als de drooglegging van Amerika in de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw. Dertien jaar heeft die drooglegging geduurd, het heeft geweldig veel misdaad gecreëerd, en niemand is er minder van gaan drinken.
'En dan nog iets. Hebt u enig idee hoe zo'n dopingcontrole verloopt? Weet u dat zo'n controle gebeurt onder toezicht van een mannetje dat reglementair verplicht is naar uw blote geslachtsdeel te kijken tot de urine eruit komt? Daar sta je dan als renner, het T-shirt onder de kin geklemd, het geslachtsdeel bungelend tussen de benen, met voor je een mannetje dat naar het gaatje zit te kijken. Het is totale privacyschending.'
Heeft u als fanatiek amateur ooit iets gebruikt dat verboden is? 'Ik heb me nooit in die regionen van de sport bevonden waarin dit aan de orde kwam. Zoals ik schrijf in het boek: voor de dopingcontrole heb ik me nooit kunnen kwalificeren.' (lacht) 'Dat is misschien wel de grote nederlaag van mijn wielercarrière.'
Tot slot, en helemaal terzijde, nog een intrigerende kwestie. In zijn nieuwe bundel De veertiende etappe schrijft Krabbé over Zenon Jaskula, een Poolse renner over wie niet al te veel bekend is, behalve dat hij weleens een wijnglas verorberde. Jaskula was volgens zijn toenmalig ploegleider Patrick Lefevere niet de enige die zijn tanden in glas durfde te zetten. 'Anquetil en Merckx deden dat ook.'
Krabbé noemt het een fabel. Hij is ervan overtuigd dat je het eten van een glas niet overleeft. 'Maar gek genoeg heb ik het, lang voor ik het verhaal van Jaskula kende, al wel eens zoiets gedroomd. Dat is wel opmerkelijk. Blijkbaar bestaat er een soort associatief verband tussen wielrenners en het eten van glazen. Misschien omdat de renners hun kracht tonen door een tandje bij te zetten?'
Er volgt een kleine discussie over de vraag of je van het eten van een wijnglas al dan niet sterft. Tim Krabbé besluit de kwestie voor te leggen aan een man die het kan weten. 'Morgen zie ik den Eddy. Ik zal het hem vragen. Beste heer Merckx, heeft u wel eens een wijnglas opgegeten?'
Tim Krabbé, De veertiende etappe. 304 pagina's. Prometheus
Jeroen De Preter (De Morgen)
Interview
Hij is het schrijven noch het wielrennen verleerd, getuige de nieuwe verhalenbundel en de conditie waarmee Tim Krabbé zaterdag aan de start verschijnt van de Ronde van Vlaanderen voor liefhebbers.
Zet twee wielerfanaten bij elkaar en al heel spoedig zal het ijs breken. Zo is het om te beginnen nooit lang zoeken naar de juiste openingsvraag. Die ligt voor de hand; ze is - alles wel beschouwd - ook de enige die er werkelijk toe doet.
Hoe zijn de benen, mijnheer Krabbé? 'Prima. Straks (morgen, red.) rijd ik met mijn wielervrienden de Ronde van Vlaanderen. De hele 250 kilometer, ja. Vorig jaar heb ik 'm ook al eens helemaal gereden. Na 200 kilometer zat ik er even doorheen, maar na een korte drink- en eetpauze ging het opnieuw lekker.
'Met mijn bijna 72 jaar ben ik natuurlijk niet meer van de jongsten, maar op de langere afstand maakt die leeftijd niet zo heel veel uit. Twee maanden geleden nog heb ik met mijn Amsterdamse rennersgroep de Windjammers een rondje rond het IJsselmeer gereden. 270 kilometer, op de slechtste dag van het jaar. Maar het ging goed. We haalden een gemiddelde van 29 kilometer per uur, wat toch niet onaardig is.'
Bar weer mag het van Krabbé ook zondag zijn als de echte Ronde wordt gereden. 'De Ronde van Vlaanderen vind ik, misschien ex aequo met Parijs-Roubaix, de mooiste koers van het jaar. Helemaal als het rotweer is. Denk aan die Ronde van 1985, toen Eric Vanderaerden won, in helse omstandigheden. Pure heroïek.'
Fabelachtig
Na je 40ste ga je niet meer verbeteren. Zo is het leven
Ooit, tussen 1973 en 1980, was Tim Krabbé een meer dan behoorlijke, bijzonder gedreven amateur. Over zijn koerservaringen gaat De Renner (1978), een novelle waarin hij een amateurkoers in de Cevennes van binnenuit beschrijft. Het werd een klassieker, de openingszinnen worden vandaag nog geregeld geciteerd. Krabbé beschrijft hierin hoe hij zich klaar maakt voor zijn race. 'Vanaf terrasjes kijken toeristen en inwoners toe. Niet-wielrenners. De leegheid van die levens schokt me.'
De leegheid van een bestaan zonder koers. Soms, zegt Krabbé, kan die leegte hem nog altijd frapperen. 'Ik zie weleens mensen die heel duidelijk nooit op een fiets zitten. Wat vreselijk zielig voor ze, denk ik dan. Het is te vergelijken met het gevoel dat je hebt wanneer je heel erg verliefd op iemand bent. Dat je denkt: god, die man zie er wel vrolijk uit, maar hoe kan hij nu in hemelsnaam de kracht vinden om verder te blijven leven zonder dat hij haar kent?"
Krabbé weet wat het is, zo'n leven zonder koers. In 1980 hing hij de fiets nogal plotsklaps aan te wilgen. 'Na acht jaar koersen vond ik het mooi geweest. Ik was 37, nog altijd heel erg fanatiek, maar tegelijk bekroop me het besef dat er in het leven misschien toch wel meer kan zijn dan enkel wielrennen. Vanaf 1980 ben ik steeds minder gaan fietsen en steeds meer gaan wegen.'
De renner Krabbé staat weer op in 2003, als hij te gast is in De Ronde van Tim Krabbé, een wedstrijdje bedoeld als hommage aan zijn boek. 'Daar stond ik dan, een dikke man van 60 die moest toekijken hoe getrainde atleten aan het koersen waren op mijn weggetjes en mijn cols. Ik vroeg me af of ik dit nog zou kunnen, en ben als een bezetene beginnen te trainen. Een jaar later stond ik zelf aan de start. Ik heb hem uitgereden, ja.'
Vandaag weegt hij 71 kilogram, bijna 40 kilo minder dan in 2003. Wedstrijden rijdt Krabbé sinds twee jaar niet meer. Een verbetering van zijn Mont Ventoux-record, een vrij fabelachtige 1 uur en 22 minuten, zit er niet meer in. 'Misschien zou, met de huidige conditie, 1.40 nog wel haalbaar zijn, maar beter zal niet meer lukken. Of dat pijn doet? Tja. Na je 40ste ga je niet meer verbeteren. Zo is het leven. In plaats daarvan krijg je wel een ander perspectief. Bij mijn fietsvrienden zitten veel jongere ex-profs en amateurs. Voor die kerels is het leuk om te proberen mij uit het wiel te rijden. Voor mij is het leuk om in dat wiel te blijven.'
1.22 op de Ventoux is behoorlijk snel. Nog eens tien minuten eraf, en u kon mee met de profs. Het is toch niet omdat je een rationeel mens bent dat je niet mag toegeven aan absurde dromen van glorie?
'Mijn oude wielervriend wijlen Gerrie Knetemann heeft me ooit gezegd dat ik, als ik vroeg genoeg zou zijn begonnen, misschien wel een middelmatige tot redelijke prof had kunnen worden. Misschien had ik de Ronde van Frankrijk kunnen rijden. Aan de andere kant: 1.22 is nog altijd 7 minuten meer dan Wim van Est erover deed in de klimtijdrit van de Tour in 1958. Het was ooit mijn ambitie om het beter te doen dan Van Est, maar dat heb ik dus nooit kunnen waarmaken.'
U bent doorgaans een zeer rationeel mens. Toch droomt u ervan het beter te doen dan een prof in 1958. Mogen we dat een beetje gek vinden?
'Hoezo gek? Wim van Est - dat zou u toch moeten weten - is een legende van de Nederlandse wielersport. Een boerenheikneuter uit Brabant die nooit een verstaanbaar woord over de radio heeft gesproken, maar wél de eerste Nederlander ooit in de gele trui.'
Waarom investeert een rationeel mens zoveel in iets wat weinig of niks oplevert? Een van uw mooiste resultaten boekte u in een Franse veteranenwedstrijd. De beloning: een vermelding in een lokale krant waarin u 'de Oostenrijker Krable' wordt genoemd.
In wielrennen speelt, behalve het lot, ook tactiek een grote rol
(Verontwaardigd) 'Het is toch niet omdat je een rationeel mens bent dat je niet mag toegeven aan absurde dromen van glorie? Ik wilde die wedstrijd gewoon winnen. Waarom? Tja. Waarom wil iemand de Ronde van Sloten voor liefhebbers winnen? Waarom wil ik in het wiel van de Windjammers blijven? Ik weet niet waarom. En ik wil het eigenlijk ook niet weten. Het zou alleen maar tot relativering leiden. En relativering is, zoals ik wel vaker heb geschreven, de dood van de sport.'
U hoorde ooit bij de top-20 van Nederlandse schakers. Heeft uw strategisch verstand u vaak geholpen op de fiets?
'Niet echt. Zeker in de finale van een koers is geconcentreerd strategisch denken onmogelijk. Denken lukt wél als je alleen fietst. De fiets is dan ook een goeie plek om te schrijven. Het maakt je hoofd vrij, en als het hoofd vrij is, vliegen de zinnen en gedachten naar binnen.
'Het is een misverstand te denken dat een verstandig mens ook per definitie een verstandige renner is. In de pelotons waarin ik reed werd ik als een enigszins domme coureur gezien. Ik ging vaak in de aanval, maar miste haast even dikwijls de goeie vlucht. Mijn ervaring is ook dat de studenten, zeg maar de academische coureurs, vaak de domste coureurs waren. De gehele koers lang zag je die jongens op kop scheuren. Alleen in het laatste kwartier zag je ze niet meer.
'In wielrennen speelt, behalve het lot, ook tactiek een grote rol. Wielerwedstrijden zijn om die reden veel moeilijker te winnen, al geldt dat natuurlijk veel minder voor een wedstrijd als de Ronde van Frankrijk, die in feite een regelmatigheidscriterium. Lance Armstrong heeft, met zijn zeven overwinningen, laten zien dat de Tour eigenlijk meer wetenschap is dan koers. Om die reden heb ik ook nooit van Armstrong gehouden. Als je van wielrennen houdt, dan wil je toch minstens een keer de Ronde van Vlaanderen proberen te winnen? Het is een fout die ik hem oneindig veel kwalijker neem dan al dat geslik.'
Uw collega-wielerfanaat-schrijvers Thijs Zonneveld en Bert Wagendorp maken een onderscheid tussen twee wielerculturen: de zuidelijke, katholieke cultuur, vol combine, hypocrisie en bedrog, en de noordelijke, protestantse, moralistische cultuur.
'Ik heb er nooit op die manier over nagedacht, maar het zou kunnen kloppen. De oorsprong van de sport ligt natuurlijk in de katholieke landen: Italië, Frankrijk, Spanje en uiteraard België. Ik heb de indruk dat België wat rustiger met het onderwerp doping omgaat. Misschien ook wat hypocrieter, ja, maar hypocrisie vind ik niet per se een slechte eigenschap.
'Ach, dat gezeik over doping ook. Het heeft het wielrennen in een verschrikkelijke crisis gebracht. Ik hoor vertellen dat men de sport weer schoon wil maken, maar in werkelijkheid gebeurt net het tegenovergestelde: wielrennen wordt meer en meer walgelijk bevonden.'
U houdt niet van moralisme. 'Ik vind moralisme prima, zeker als het mijn moraal is die met dat moralisme wordt verdedigd. Het is ook een vergeefse strijd, net als de drooglegging van Amerika in de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw. Dertien jaar heeft die drooglegging geduurd, het heeft geweldig veel misdaad gecreëerd, en niemand is er minder van gaan drinken.
'En dan nog iets. Hebt u enig idee hoe zo'n dopingcontrole verloopt? Weet u dat zo'n controle gebeurt onder toezicht van een mannetje dat reglementair verplicht is naar uw blote geslachtsdeel te kijken tot de urine eruit komt? Daar sta je dan als renner, het T-shirt onder de kin geklemd, het geslachtsdeel bungelend tussen de benen, met voor je een mannetje dat naar het gaatje zit te kijken. Het is totale privacyschending.'
Heeft u als fanatiek amateur ooit iets gebruikt dat verboden is? 'Ik heb me nooit in die regionen van de sport bevonden waarin dit aan de orde kwam. Zoals ik schrijf in het boek: voor de dopingcontrole heb ik me nooit kunnen kwalificeren.' (lacht) 'Dat is misschien wel de grote nederlaag van mijn wielercarrière.'
Tot slot, en helemaal terzijde, nog een intrigerende kwestie. In zijn nieuwe bundel De veertiende etappe schrijft Krabbé over Zenon Jaskula, een Poolse renner over wie niet al te veel bekend is, behalve dat hij weleens een wijnglas verorberde. Jaskula was volgens zijn toenmalig ploegleider Patrick Lefevere niet de enige die zijn tanden in glas durfde te zetten. 'Anquetil en Merckx deden dat ook.'
Krabbé noemt het een fabel. Hij is ervan overtuigd dat je het eten van een glas niet overleeft. 'Maar gek genoeg heb ik het, lang voor ik het verhaal van Jaskula kende, al wel eens zoiets gedroomd. Dat is wel opmerkelijk. Blijkbaar bestaat er een soort associatief verband tussen wielrenners en het eten van glazen. Misschien omdat de renners hun kracht tonen door een tandje bij te zetten?'
Er volgt een kleine discussie over de vraag of je van het eten van een wijnglas al dan niet sterft. Tim Krabbé besluit de kwestie voor te leggen aan een man die het kan weten. 'Morgen zie ik den Eddy. Ik zal het hem vragen. Beste heer Merckx, heeft u wel eens een wijnglas opgegeten?'
Tim Krabbé, De veertiende etappe. 304 pagina's. Prometheus
Sorry, alleen geregistreerde gebruikers mogen berichten plaatsen in dit forum.