Parijs - Roubaix 2001

Quote

Geen Parijs-Roubaix dit jaar: de realiteit is keihard

Gisteren om 15:31 door Servaas Van Belle

Servaas Van Belle is een van de vele tienduizenden wielerliefhebbers die zondag, voor het eerst in lange tijd, niet van Parijs-Roubaix zal kunnen genieten. Naar aanleiding daarvan schreef hij een elegie bij een reeks beelden van de legendarische, en oorverdovend stille kasseistroken.




KEIHARD



Koers.



Nu even niet.

Momenteel rijden we achter de feiten aan. Corona sloeg een gat.

Het komt er op aan goed te blijven ronddraaien.

Geen plaats voor solisten en einzelgängers.

Ploegleiders schreeuwen in onze oortjes. Rondrijden verdomme!

Als een hysterisch peloton moeten we stoempen.

Het is met momenten dokkeren. Vloeken. Jammeren.



Het is denderen door de grote leegte.

Geen wapperende Vlaamse leeuw maar een witte vlag.

Veel witte vlaggen. We geven ons nochtans niet over.

Nog niet.



Niet vergeten eten en drinken.

Laven aan handengeklap.



De demarrage kwam onverwacht en verdomme hard.

Met elke pedaalslag meer krampen. Na elke bocht verijdelde hoop.

Aan de horizon nog niets te bespeuren.

Er zit niet anders op dan verder stoempen.



Vandaag gaat de lucht niet anders ruiken.

Geen Paris-Roubaix. Geen familie. Geen vrienden.

Geen koffie en verlepte taartjes.

De televisie blijft uit.



De realiteit is keihard.


[www.standaard.be]

Quote

Reportage Paris-Roubaix
In één dag één bocht renoveren, zo wordt de kassei van Paris-Roubaix gered


Les Amis de Paris Roubaix werken aan het verbeteren van de kasseien stroken. Rechts staand Jean-Guy Sapin, rechts zittend François DoulcierBeeld Patrick Post

Les Amis de Paris-Roubaix zorgen ervoor dat de kasseienwegen waarop het beroemde wielerparcours wordt verreden veilig blijven. Tegelijkertijd bewaren ze het erfgoed van Noord-Frankrijk.

Kick Hommes 12 april 2020, 16:45

Een witte bakwagen stuitert van links naar rechts over de weg. De snelheid is niet hoger dan 20 kilometer per uur. Meer kan ook niet. Anders worden de inzittenden teveel door elkaar geschud en vallen de zandzakken uit de open laadbak.

Om precies 08.45 uur staat de wagen stil op een verlaten T-splitsing in het niemandsland van Noord-Frankrijk. In de verte doorkruist de snelweg A27 het ingeslapen dorp Camphin-en-Pévèle. Het is fris, 8 graden. Zonnestralen verdrijven de ochtendmist en zetten de lege akkers langzaam in het licht. In de zomer staat hier graan tot de horizon. Nu is het er leeg en de kille oostenwind heeft vrij spel.

François Doulcier stapt uit de wagen en hijst zich in een splinternieuwe felblauwe werkbroek, gehaald bij de kledingwinkel ‘om de hoek’. Het etiket met de maat (44) bungelt nog aan een lusje. “Goedemorgen. Welkom op de Carrefour de l’Arbre. Hier is de bocht die we gaan renoveren. Laten we beginnen. Eerst maar eens een afvoer graven voor het water.”

Doulcier (53) is directeur van Les Amis de Paris-Roubaix, een stichting die zich inzet voor het behoud van de kasseienstroken in Noord-Frankrijk. De voorgangers van de Amis zorgden ervoor dat de asfalteringsdrift uit de jaren zestig voorbij ging aan de stille wegen door de landerijen. Tegenwoordig herstellen de huidige ‘vrienden’ de stukken die er te slecht bijliggen. Deze zaterdag gaat het om één bocht, een stukje van 10 meter, waar de weg verzakt is. Steunkeien voor de zijkanten zijn onzichtbaar geworden in een poel van modder en water.


De stenen worden losgewrikt.Beeld Patrick Post

Eén dag per jaar staat deze bocht vol met tientallen toeschouwers. Dit is dé Carrefour de l’Arbre, een beslissende en beroemde vijfsterren-kasseienstrook van 2,1 kilometer in de wielerklassieker Parijs-Roubaix. Zondag zou hier het peloton overheen razen. Televisiemotoren en renners vliegen op volle snelheid voorbij. Hier, precies op deze plek, volgt tussen een haag van publiek vaak de beslissende aanval, 15 kilometer voor de finish in Roubaix.

Jean-Guy Sapin: Dit is echt een trieste week
“Ik ben net een mailtje aan het sturen naar iedereen. Dat we de moed er wel in moeten blijven houden, ook al is dit een trieste week. Normaal gesproken was dit de week waar we naar uitkeken. Nu moeten we hopen dat het later nog doorgaat.
Heb je het nummer van monsieur Doulsier? Je moet hem even bellen. Hij zit er helemaal doorheen. Ik kan nog vijftig kilometer fietsen, hij moet thuis blijven. Dat is niets voor hem. Bel hem, dat doet hem zeker goed.”

Wat Doulcier tijdens zijn herstelwerk nog niet weet, is dat de koers wordt afgelast vanwege het coronavirus. Parijs-Roubaix gaat dit jaar niet door. Ook het exquise restaurant l’Arbre Gruson – altijd vol, maanden vooraf reserveren– aan het einde van de strook is dicht. Het blijft stil op de wegen, zoals het er eigenlijk altijd stil is. Corona is een term die deze zaterdag valt, maar van enige beperking van de Franse overheid is dan nog geen sprake. Er kan gewoon worden gewerkt. Afgelasting hangt wel al dreigend boven hun werk.

“Wij gaan er al vanuit dat de koers niet doorgaat”, zegt Doulcier. “Maar dat is niet erg. Dit is niet alleen voor de koers, dit gaat om erfgoed. Patrimoine. Kijk om je heen. Al deze steentjes zijn ooit aangelegd met de hand. Dit is geschiedenis van dit land.”

54,5 kilometer
De kassei was in de negentiende eeuw een geliefd materiaal. Dankzij de kasseienwegen bloeide de regio economisch op. Na de Eerste Wereldoorlog werden kapotgeschoten straten gevuld met de stenen. In de jaren zestig kwamen de wegen in het gedrang vanwege asfalt, maar in Noord-Frankrijk overleefden de kinderkopjes, de laatste 25 jaar vanwege de Amis.

Parijs-Roubaix kent ruim 54,5 kilometer aan kasseien, ofwel 6 miljoen brokken natuursteen van elk ongeveer 14 kilo. Die liggen niet recht, maar schots en scheef. Elke kassei heeft eigen unieke oneffenheden, maar er is wel een overeenkomst: ze houden afstand van hun buurman. Zo ontstaan de wegen die zo uniek zijn voor de wedstrijd. Dankzij de kassei is Parijs-Roubaix de ‘Hel van het Noorden’.

Doulcier pakt een schep uit de laadbak en begint in de grond te prikken. Een bocht is het eigenlijk niet meer te noemen. De oorzaak van de verzakking is zichtbaar. Diepe wielsporen zijn verstilde reflecties van de vrachtwagens en tractoren die over deze wegen rijden. 100 meter verderop is een nieuwe opslagplaats aangelegd. Vrachtwagens hebben de kasseien weggedrukt. Een kassei is niet gemaakt voor een tientonner.

Eigenlijk is Doulcier monteur van Peugeot. Maar het kasseienwerk is sinds 2001 ‘zijn leven’. Met alle liefde ligt hij op de knieën om delen van een op het oog nietszeggende weg te verbeteren.

Eerder al vertelde hij telefonisch dat hij het belangrijk vindt dat de wegen goed blijven. “Dit is nobel werk. Zonder ons geen koers. Maar zonder ons is er ook geen weg. Je moet het grootste respect hebben voor mensen die deze wegen vroeger hebben aangelegd. Dat wij dit nu kunnen doen, is onze manier om deze erfenis in ere te houden.”


Lunchtijd voor de restaurateurs.Beeld Patrick Post

Eenmaal op de kasseien is Doulcier verre van spraakzaam. Hij is meer de geen tegenspraak duldende opzichter. Doulcier zegt wat er moet gebeuren en wanneer er zal worden geluncht (met stokbrood, worst, mayonaise en augurken ). Het liefst wil hij elke kassei zelf terug de weg in duwen. En dat doet hij dus ook.

Zijn ‘werknemers’ zijn allemaal vrijwilligers. Deze zaterdag zijn ze met zijn achten om een stukje van 10 vierkante meter te herleggen. Jean-Guy Sapin bijvoorbeeld, 62 jaar en voormalig monteur bij de Franse wegenwacht, maar nu directeur van het museum van Parijs-Roubaix. Hij staat het gat van 10 vierkante meter van modder te ontdoen.

Hij heeft zijn vriend meegenomen, Alain Benit (65), die op een oprit van een huis bij een Belgische markt 110 kasseien heeft gevonden die deze zaterdag kunnen worden gebruikt bij de renovatie. Heel makkelijk beweegt hij niet meer. Toch gaat hij aan de slag met de koevoet. Uiteindelijk bikt het hele team de stenen uit de grond.

Zo eenvoudig is dat niet. Soms liggen de grote brokken al eeuwen in de grond. Moet je daar wel aankomen? Juist vanwege de slechte wegen is Parijs-Roubaix als wedstrijd zo bijzonder. Sapin, met een oude en versleten overall, heeft die vraag al duizenden keren beantwoord: “Een kassei is nog steeds moeilijk om overheen te rijden. Wij zorgen ervoor dat het veilig kan.”

Speciale schoonmaak
De bocht op de Carrefour is ‘klein onderhoud’, zoals er ook gemiddeld en groot onderhoud is. Groot onderhoud is als bij het Bos van Wallers, ruim 30 kilometer zuidelijker. Op de beroemdste, iets naar beneden lopende kasseienstrook uit de omgeving was vorig jaar een speciale schoonmaak nodig omdat over de kasseien een groene laag mos en onkruid was gekomen. Daar overheen rijden werd gevaarlijk. Menig renner hield een zware blessure over aan de overtocht van 3 kilometer. Daarom moest de toplaag worden geschrapt. Dat konden de Amis niet, daarvoor was professionele reiniging nodig. Het kostte ruim 100.000 euro.

De Amis zijn er vooral voor de kleinere stukken. Zoals op de Carrefour, waar de stenen inmiddels uit de grond zijn. Met zand wordt de ondergrond aangevuld. Een goede strook staat bol, legt penningmeester Mickaël Castelain (elektricien in een ziekenhuis) uit als hij even staat uit te puffen nadat hij een zandzak uit de bakwagen naar de werkplek heeft gesjouwd.

Doulcier: Ik kan nu niks, en dat doet pijn
“Gelukkig ben ik gezond en niet ziek. Maar ik moet wel thuisblijven en dat is lastig. De kasseien van de Carrefour zijn de laatste stenen die we hebben verplaatst. Er was nog een plan om ergens anders te werken, maar ik besloot dat toch niet te doen. We mogen hier in Frankrijk ook niet naar buiten.
Wat ik zondag ga doen? Geen idee. Ik denk thuis blijven. Vooral hopen dat de koers later in het jaar nog door kan gaan. Want de koers is niet afgelast, alleen uitgesteld.”

“In het midden ligt de kassei hoger dan aan de zijkanten. Het is een miniem verschil, maar zorgt dat regenwater kan weglopen. Wie een kassei wil plaatsen, moet eerst een halve meter uit de grond graven. Dan zand en grind erin, zodat de kassei een zacht bedje krijgt.”

In de verte rijdt iemand op een speciale gravelfiets over de stenen. Het is Alexis Vahtar, 38 jaar en in het dagelijks leven verkoper van grote vaatwassers voor restaurants. Vahtar is speciaal voor de schoonmaak van de kasseien uit een wijk nabij Parijs gekomen. Hij wijst op een kerktoren in de verte. “Daar in de buurt heb ik overnacht. Vanavond ga ik weer terug.” Het is zijn eerste keer bij de Amis. “Dit is wel heel belangrijk werk. Zonder hen zou er geen koers zijn. Daarom wilde ik ook helpen.”

Hij is de jongste van het bonte gezelschap in overalls van allerlei kleuren. “Volgens mij heb je twee soorten mensen. Of je houdt van kasseien, of je vindt het verschrikkelijk. Voor de mensen hier is de renovatie een levenskunst. Voor veel vrienden van mij staat het gelijk aan moeite doen. Dat is het verschil.”

Ambassadeur Degenkolb
Bij de Amis zijn zo’n tweehonderd mensen aangesloten. Ze verkrijgen hun geld via donateurs, waarvan er inmiddels zo’n 20.000 zijn. Profrenner John Degenkolb is ambassadeur van de stichting. Zijn crowdfundingactie leverde vorig jaar 10.000 euro op. In februari werd een strook naar Degenkolb vernoemd.

Alleen kan de groep al het werk niet aan. De ‘Amis’ hebben met twee ‘lycées’ uit de omgeving een afspraak gemaakt. Voor hoveniers in opleiding uit het nabijgelegen Raismes en Lomme is het herleggen van de kasseien al jaren een examenonderdeel. Zodoende zijn alle 29 stroken in de omgeving weleens (deels) gerenoveerd. Onlangs ook ergens anders op de Carrefour de l’Arbre, waar ongeveer 100 meter er uitziet als een stukje snelweg op een grindpad.

Met een gespannen touwtje geeft Castelain aan hoe de kasseien naast elkaar moeten liggen. Want hoe scheef de kasseien op het oog zijn, ze liggen wel precies zij aan zij. Kasseienherstel is niet voor niets belangrijk werk.

Om 15.30 uur is het werk klaar. Weer een bocht gedaan. De bakwagen is omgedraaid, klaar om naar huis te rijden. Ledematen kraken als men zich uitrekt. De bocht is klaar voor een volgende editie van de klassieker.

Alleen dit jaar zal dat niet zijn. Dit jaar ligt de Hel er op de wedstrijddag verlaten bij. Maar dat is niet erg, klinkt het. Doulcier, in een spaarzaam moment waarin hij niet op zijn knieën zit: “Dit werk is voor de geschiedenis, en voor de toekomst. Zoals wij zeggen: de kassei is eeuwig.”

[twitter.com]