De staat van het wielrennen in Vlaanderen

Interessant stuk van Matthias Vangenechten als reactie/aanvulling op dit (lange) artikel van Hans Vandeweghe in De Morgen:


De koers is nooit van ons geweest

door Extrasport op november 1, 2014 – 18:090 reacties

In de lijvige weekendkranten is er ons één stuk opgevallen: het stond in De Morgen en kwam niet zo toevallig van de hand van Hans Vandeweghe. Hij fileerde de wielersport in Vlaanderen en legde meermaals de vinger op de wonde.

Het zou zonde zijn, mocht het bij dit ene artikel blijven, zonder dat er voor de rest iets mee gedaan zou worden. Vandeweghe staat lang stil bij bonden en structuren, maar blijft vrij summier in zijn eerste punt waarin ie meer dan terecht de hopeloos achterhaalde wielercultuur in Vlaanderen aanklaagt. Een actor die Vandeweghe evenwel onvermeld laat, zijn de wielermedia. Handelaars in het verdraaien van feiten en creëren van perceptie sinds ongeveer een eeuw geleden, toen de peetvader van de Vlaamse wielersport Karel Van Wijnendaele ten tonele verscheen.


Laten we om te beginnen al één heilig huisje slopen: de koers is nooit van ons geweest. Het Nieuwsblad mag roepen wat het wil, maar het is historisch gezien quatsch. En de toegevoegde waarde om dit te beweren, is onbestaande. De gedachte om zich wielrennen toe te eigenen, is ontstaan in het hoofd van Karel Van Wijnendaele. En dat is nadien een beetje uit de hand gelopen. Voordien waren het in de eerste plaats Waalse wielrenners die iets te betekenen hadden op wielergebied en de Vlamingen hinkten zwaar achterop, dat vertelden we u hier al eens. Maar daar kraait geen haan naar, want momenteel is het wielrennen in Wallonië op Philippe Gilbert na zo goed als dood.

Van Wijnendaele zette zich af tegen alles wat Frans sprak en creëerde een vijandbeeld. Herinner u het spotje van Het Nieuwsblad. De beste Belgische wielrenner rond 1920 was de Brusselaar Philippe Thys, drievoudig winnaar van de Tour de France. En dan te weten dat hij zijn carrière onderbroken zag door de Eerste Wereldoorlog. Niettemin een waardeloos rennertje voor Van Wijnendaele. Hij vertekende de realiteit en schiep een beeld van een volkje dat als enige wist wat wielrennen was, door onverdroten en zonder al te veel bij na te denken de pedalen te geselen, en goot daar een nationalistische saus over door de renners als veruitwendiging neer te zetten van dat volk. Niet veel anders eigenlijk dan wat veel van de huidige wielermedia nog steeds doen. Of om sporthistoricus Dries Vanysacker te citeren: “Michel Wuyts is de sprekende versie van Karel Van Wijnendaele.”


Perceptie creëren

De enige periode waarin de ‘koers van ons’ zou kunnen geweest zijn, was in de jaren 1970, toen de Belgen alles en iedereen op een hoopje reden. En op lange termijn gezien ook zichzelf, het was de periode dat amfetamines bovengemiddeld populair waren. Carrières waren hevig, maar vaak ook des te korter. Ja maar, kan het dan zoveel kwaad om te zeggen dat de koers van ons is? Niet als het een geïsoleerd geval betreft. Maar er sluipen dermate veel van dergelijke zaken in het discours van wielerjournalisten dat ze algemeen goed zijn geworden en als waarheid worden aanzien.

Je kan in Vlaanderen maar beter Nokere Koerse of Dwars door Vlaanderen winnen dan de Waalse Pijl of Luik-Bastenaken-Luik. Je moet ook gek zijn om je te specialiseren als klimmer of – al helemaal te gek – een klassement willen rijden in een grote ronde. Dat betekent zwaar investeren in je carrière, weten dat de return hoogst onzeker is omdat de tegenstand er onnoemelijk veel sterker is dan in de kasseiklassiekers en in geval van mislukken wat de oorzaak ook moge zijn, uitgespuugd worden en als een mislukkeling worden neergezet. Eén voordeel: niet rond elke tweet die je plaatst of rond elke ijsvogel die je redt, wordt op een online sportmedium een artikel geschreven. Treuren om de dood van Neroke kan ook gebeuren in alle intimiteit.

Nog een factor die niet genoeg kan herhaald worden: de drang om de toekomst in het verleden te gaan zoeken, is bijzonder hardnekkig in de Vlaamse wielersport. En het is over de landsgrenzen heen ook nog eens besmettelijk. Het valt waarlijk niet te begrijpen, maar ook de Tourdirectie stuurt een peloton renners over kasseien in Noord-Frankrijk. Spektakel, het zal wel zijn. Maar dat zijn kooigevechten ook. Koersen over kasseien is niet de norm, het is een relikwie uit het verleden dat met een moderne wielersport niks van doen heeft.


De taak van wielermedia

Deze vertekende realiteit alsook dit doorgeslagen chauvinisme doorprikken, is noodzakelijk. Hier is een hoofdrol weggelegd voor de wielermedia, zou u kunnen denken. Dit zien we niet gauw gebeuren, want dan schieten media hun eigen lucratieve kraam aan flarden.

Wielrennen is in Vlaanderen een volks gebeuren. Mensen komen en masse de straat op en maken er een feest van. Aangewakkerd door de vedettecultuur in de media die de minste beweging van een Tom Boonen of een Fabian Cancellara van duiding, achtergrond en commentaar voorzien, lijkt er bij lezers ook een soort noodzaak te ontstaan om werkelijk alles over deze vedettes te lezen te krijgen. Tom Boonen en Fabian Cancellara zijn voor sportmedia bijna even belangrijke uithangborden als voor hun eigen sponsors. Waarom zou je dan kritisch en in alle objectiviteit over hen schrijven? We komen hier met andere woorden weer tot de verstrengeling tussen wielrennen en media die problematisch is. In een analyse over de wielersport in Vlaanderen kan je gewoonweg niet om de wielermedia heen.

Sportmedia creëren een verwachtingspatroon bij de lezer. In plaats van dat bij te sturen waar nodig, blijven ze dat verder voeden met vrijblijvende kost wat niet zelden tot gênante berichtgeving leidt. Met een karrenvracht aan simplismen, buitensporige verheerlijking van helden van eigen bodem, een perceptie die in de verste verten geen affiniteit heeft met de werkelijkheid en een hopeloos achterhaalde wielercultuur als gevolg.

Bron: [www.extrasport.be]

Ik lees alleen maar gezeik.

Kritiekschuwe Vlaming dan zeker?



1 keer gewijzigd. Laatste wijziging: 03/11/2014 15:46 door Massimo.

Ik vind de Belgen wel erg negatief.

Ik zie het probleem niet zo. Ze staan vierde in het landenklassement, en dat met slechts 11 miljoen inwoners in een bijna mondiale sport.

Het stuk van Vangenechten vind ik, buiten het extra aanstippen van de rol van de media, verder weinig toevoegen en inderdaad behoorlijk doorslaan. Het stuk van Vadeweghe is interessanter, omdat het zowel een cultuur- als een structuurbeperking aanstipt. Dat gezegd hebbende, is het inderdaad allemaal niet zo zwart-wit. Je bent uiteindelijk toch vooral afhankelijk van getalenteerde individuen. Bovendien is het in omringende landen echt niet veel beter.

In zo''n beetje elk land zijn er (voor de jeugd) minder koersen. Als je het vergelijkt met Nederland zeker ook een minder gevarieerd aanbod (deels uiteraard een geografisch gegeven, maar als de Belgische omlopen al zou opleiden tot interval coureurs, wat mij sterk lijkt daar ze juist prima zijn, wat doen de Nederlandse criteriums dan wel niet?). En toch zijn er in Nederland juist relatief veel ronderenners, omdat we (gesteund en ingezet door het Rabo wielerplan) al jaren op zoek zijn naar Tourwinst en daardoor in zekere zin onze eigen koersen laten voor wat het is en doorselecteren op (klim)koersen buiten de eigen landsgrenzen. Nederland kan daar dus ook van leren, al is de de laatste jaren al wel een kentering zichtbaar, waardoor we weer een aantal finishers hebben en misschien ook weer mogen hopen op een (kassei)klassieke beul (het is geen toeval dat Boom, Langeveld en Terpstra er op de niet-gangbare weg zijn gekomen, omdat ze niet echt in het opleidingsplaatje pasten)...



1 keer gewijzigd. Laatste wijziging: 03/11/2014 16:35 door Goozzer.

Die Matthias Vangenechten is een eerste klas idioot.
Heeft in het verleden al vaker flagrante artikels geschreven, heb hem op een artikel ooit op een paar onwaarheden betrapt, kreeg per mail een leuke scheldtirade van hem, zeer kinderachtig. Maar een dag later was het artikel wel aangepast.

Omdat hij schrijft voor een Nederlandse site meent de man te denken dat afbraak van de Belgische wielercultuur één van zijn kerntaken is als 'journalist'.
Net eens zijn ABC van het voorbije wielerjaar gelezen en de helft gaat op een negatieve manier over de Belgische renners/wielersport.
Met zijn negatieve ondertoon denkt hij allicht dat hij zich bekwaamt tot kritische journalist, ik vind het allemaal vrij geforceerd en overgedramatiseerd.

Sub Culture Schreef:
> Met zijn negatieve ondertoon denkt hij allicht dat
> hij zich bekwaamt tot kritische journalist, ik
> vind het allemaal vrij geforceerd en
> overgedramatiseerd.

Eindelijk eens iemand die de vinger op de zere plek durft te leggen. Ik meende dat ze van Wellens ook een rittenkaper à la Vanendert gingen maken.



1 keer gewijzigd. Laatste wijziging: 03/11/2014 18:29 door veluweracer.

Pathetisch

Hij moet zich niet zo druk maken.

In zo''n beetje elk land zijn er (voor de jeugd) minder koersen. Als je het vergelijkt met Nederland zeker ook een minder gevarieerd aanbod (deels uiteraard een geografisch gegeven, maar als de Belgische omlopen al zou opleiden tot interval coureurs, wat mij sterk lijkt daar ze juist prima zijn, wat doen de Nederlandse criteriums dan wel niet?). En toch zijn er in Nederland juist relatief veel ronderenners, omdat we (gesteund en ingezet door het Rabo wielerplan) al jaren op zoek zijn naar Tourwinst en daardoor in zekere zin onze eigen koersen laten voor wat het is en doorselecteren op (klim)koersen buiten de eigen landsgrenzen. Nederland kan daar dus ook van leren, al is de de laatste jaren al wel een kentering zichtbaar, waardoor we weer een aantal finishers hebben en misschien ook weer mogen hopen op een (kassei)klassieke beul (het is geen toeval dat Boom, Langeveld en Terpstra er op de niet-gangbare weg zijn gekomen, omdat ze niet echt in het opleidingsplaatje pasten)...



De vraag lijkt dan interessant hoe het Nederlandse wielerlandschap eruit zou zien als dat Rabo-wielerplan er niet was geweest. En gaat dat wielerlandschap komende jaren fors veranderen door de wegebbende invloed van Rabo ?

Vind het bovenstaande stuk nou juist wel wat toevoegen omdat het de rol van de media onderhanden neemt. Jonge coureurs die allemaal Boonen willen worden dankzij de extreme uitvergroting door de Vlaamse media van zijn soort koersen.

Rittekaper à la Vanendert, tuurlijk jongen. Wellens is echt drie klasses beter dan Vanendert was op die leeftijd. Zo heeft Wellens bijvoorbeeld al twee keer zoveel overwinningen op zijn palmares staan als Vanendert.

Wielrennen in Vlaanderen is navelrijden: rondjes draaien en staren naar onze navel. Rond de kerktoren (de kermiskoersen), rond enkele heuvels met kasseien (de kasseiklassiekers), rond een boerderij (veldrijden), rond een te kleine wielerbaan (de zesdaagsen) en rond een dorpsplein (de na-Tourcriteria). De echte wielerwereld beschouwt die steeds meer als sympathieke folklore, maar wij hebben die vier klassieke wielerspecialismen tot cultstatus verheven en we vinden het ook niet erg dat soms de uitslag wordt bepaald na afspraken.

Je kan in Vlaanderen maar beter Nokere Koerse of Dwars door Vlaanderen winnen dan de Waalse Pijl of Luik-Bastenaken-Luik. Je moet ook gek zijn om je te specialiseren als klimmer of – al helemaal te gek – een klassement willen rijden in een grote ronde. Dat betekent zwaar investeren in je carrière, weten dat de return hoogst onzeker is omdat de tegenstand er onnoemelijk veel sterker is dan in de kasseiklassiekers en in geval van mislukken wat de oorzaak ook moge zijn, uitgespuugd worden en als een mislukkeling worden neergezet.

Een paar vlijmscherpe citaten van beide schrijvers.
Ik wil absoluut best geloven dat het allemaal zwaar overdreven is, wel heel erg zwartwit is en lijnrecht indruist tegen alles wat de gemiddelde Belgische wielervolger vindt, gelooft of wil lezen.
In hoeverre er een kern van waarheid in zit verscholen kan ik niet beoordelen. Vandeweghe wekt in elk geval de indruk dat hij er goed over heeft nagedacht. Zijn scherpe pen maakt dat ik het in elk geval boeiend vind om er kennis van te nemen.

Zeker, maar laten wie niet doen alsof jonge renners in België enkel Boonen willen zijn (of Gilbert, wat dan eigenlijk prima zou zijn voor ander soort koersen) en niet zouden opkijken tegen buitenlandse Tourwinnaars. Wuyts en co. kunnen hard roepen, maar dat gaat natuurlijk nergens over. Zeker niet bij jongeren vanaf een jaar of 15/16, die zelf koersen en een ander wereldbeeld hebben.

Bovenal zijn er in België voldoende koersen voor verschillende type renners. En het merendeel van deze koersen (zelfs de extreme kasseiomlopen, heb ik zelf ondervonden) zijn geschikt voor verschillende type renners. Geschikter dan het criterium rond de kerk, in elk geval. Het gaat, veel meer dan om de media, uiteindelijk om wie door de bonden (en goede ploegen) worden opgepikt en op welke resultaten de nadruk wordt gelegd. Zoals eerder al gezegd, werd in Nederland doorgeselecteerd op resultaten in buitenlandse koersen (en kon je als junior die goed presteerde in een ander soort koersen, zelfs als vijf Nederlandse klassiekers won en een x aantal criteriums) naast een plek bij bijvoorbeeld Rabo CT grijpen. In België kan het goed omgekeerd zijn: de winnaar van een Vlaamse klassieker krijgt de plek, maar iemand die vijfde werd in een klimkoers werd genegeerd. Dat heeft dus niets met de dromen van jonge renners te maken, of zogenaamde voorkeuren van de media, maar met beleid en prioriteiten van bovenaf...

Op zich is dat misschien nog best verklaarbaar ook. Op profniveau zijn er veel Belgische belangen bij de vele Vlaamsche profkoersen (niet in de laatste plaats hun jaarlijkse hoogmis) en is het dus voor zowel de bond als de belangrijke ploegen vooral belangrijk dat ze daar vanaf de junioren steeds op doorselecteren (wat ten koste gaat van de jongen met mogelijk klimpotentieel) om de aanvoer van goede (kassei)klassiekerrenners zo groot mogelijk te houden. In Nederland hebben we geen klassiekercultuur en op de AGR na geen enkel belang bij om het even welke klassieker dan ook. In Nederland kenden we die vertroebeling/afleiding dus niet en was (en is misschien nog steeds in grote mate) onze fixatie volledig gericht op de Tour. De KNWU en vooral grote sponsor Rabo wilde een Tourwinnaar (daar was vanaf het begin elke cent op gericht, van de jeugd tot aan de profs, en zo'n beetje alles toegestaan).

Wat mij betreft mag België trots zijn op zijn wielercultuur. Elke dorp met een café heeft wel z'n eigen wielerkoers.

Denk dat Vlaanderen het wielerland bij uitstek is juist vanwege dat chauvinisme, die eenzijdigheid, de mythes, de fixatie op de Vlaamse koersen en Flandriens. Die maken de beleving tot wat ie is, de liefde voor de koers zo groot. Dat alles relativeren en 'objectiveren' leidt volgens mij alleen maar tot het langzaamaan verdwijnen van die cultuur...tot het kind weggooien met het badwater.

Wat beide auteurs vergeten is dat Belgie zowel winnaar als verliezer is van de mondialisering van de wielersport gedurende de laatste decennia. Winnaar in de zin dat zowel steeds meer Vlaamse als Waalse koersen internationale topkoersen zijn geworden, begonnen met de wereldbeker en opgevolgd door WT/PT en dus meer internationale belangstelling voor de Belgische wedstrijden vanuit renners en volgers en logischerwijs in hun kielzog media, sponsors en investeerders (ASO). Nadeel van een kleiner deel in de gegroeide wielerfamilie te zijn is dat Belgen minder heersen, begonnen in de rondes in het buitenland en daarna steeds meer ook in hun eigen koersen - eerst in de Waalse koersen, nu ook de stenenwedstrijden. Dat is de prijs die de Vlamingen moeten betalen als zelfs een koers als E3-Harelbeke een WT-koers wordt. Aan de andere kant, als je als Vlaming dan toch in grote thuiskoersen een zege pakt dan is die ook meteen veel meer waard.

Die "typisch Vlaamse" folklore wil m.i. niemand kwijt.
Ik denk dat juist in de laatste decennia er een duidelijke opleving is in de waardering van dit soort regionale cultuuruitingen, en het waarderen van het eigen karakter van de regio. Zeker in Europa.

Ik denk dan ook niet dat een kritische beschouwing van een journalist (relativeren en objectiveren) bedreigend is voor het voortbestaan van die cultuur.
Integendeel zelfs.
Het is m.i. wel eens gezond dat men zich realiseert dat zo'n cultuur niet de enige en absolute waarheid is.

Veronderstelling.



Werkelijkheid.