Tubantia:
Origineel artikel
Half jaar na aanrijding tast Maurits Lammertink nog in het duister over herstel: ‘Ik weet niet of ik ooit weer profrenner kan worden’
Profwielrenner Maurits Lammertink werd zo’n zes maanden geleden bijna doodgereden voor een ijssalon in Hengelo. De revalidatie is een lang en moeizaam proces, dat z’n weerslag heeft op zijn hele gezin. Er is lichte progressie, maar op de allerbelangrijkste vraag heeft hij nog geen antwoord. „Ik weet niet of ik wel weer beroepswielrenner kan worden.”
Aan de buitenkant is niets te zien. Op het oog is Maurits Lammertink een topfitte atleet, als hij op een doordeweekse ochtend de sportzaal van revalidatiecentrum Roessingh in Enschede binnenstapt om wat te gaan badmintonnen. De werkelijkheid is anders. De man, die een Tour de France en twee Giro’s d’Italia uitreed, moet nadat de shuttle nog geen vijf minuten rustig over en weer is gegaan,al even stoppen.
Alle prikkels om hem heen, het rumoer in de zaal ernaast, de TL-lampen aan het plafond; het is hem allemaal te veel. Het put hem mentaal helemaal uit, sloopt hem geestelijk. Op een stoel buiten in de gang komt hij in alle stilte wat bij. Herpakt hij zich om de noodzakelijke bewegingstherapie te kunnen vervolgen.
Bijna een half jaar geleden stortte zijn wereld in, zweefde Lammertink tussen leven en dood. De 31-jarige inwoner van Reutum, in het dagelijks leven profwielrenner bij de Belgische formatie Intermarché-Wanty-Gobert Matériaux, wordt aan het begin van de avond op 22 juni van de sokken gereden door een scooterrijder, als hij met zijn vrouw Marion en hun zoontjes Seb en Fer van een ijsje wil genieten bij een salon in Hengelo. Eerder die dag heeft hij van de ploegleiding te horen gekregen niet geselecteerd te zijn voor de Tour de France die zomer. Een fikse teleurstelling voor de topfitte coureur, die al maanden toeleefde naar ’s werelds grootste wielerwedstrijd.
Lammertink heeft al drie bakjes ijs naar de auto gebracht en staat op het punt om die van hem op te gaan halen. Het volgende moment ziet zijn vrouw hem door de lucht vliegen, nadat hij door de scooterrijder keihard is aangereden. Uit zijn oor stroomt bloed en hersenvocht, Marion denkt dat hij dood op het fietspad ligt.
Hersenbloedingen en coma
Met onder meer een schedelbasisfractuur wordt Lammertink overgebracht naar het ziekenhuis, waar hij nog eens drie hersenbloedingen krijgt en in coma raakt. Met een craniotomie, waarbij een luik in de schedel wordt gemaakt om de druk op de hersenen te verminderen, redt de neurochirurg die nacht zijn leven. Maar op de vragen van toen - hoe komt hij uit de operatie? kan hij ooit weer normaal functioneren? - kan bijna zes maanden later nog steeds geen zinnig antwoord worden gegeven.
Bijna dagelijks rijdt Lammertink vanuit Reutum naar het Roessingh in Enschede. Marion zit achter het stuur, hijzelf kan en mag dat zeker niet. Van ieder ritje wordt hij kotsmisselijk. „Maurits vindt het fijn als ik bij alle gesprekken en afspraken ben”, legt zijn vrouw uit. „Omdat hij veel dingen mist en informatie niet kan verwerken. Met name in het begin, toen moest ik na afloop alles nog eens aan hem uitleggen. Dat ik erbij ben, geeft hem wat meer zekerheid.”
Angststoornissen
Haar moeder is sinds het ongeluk al bij hen thuis en zorgt met name voor de beide jongens. De oudste, die de aanrijding heeft zien gebeuren, kampt sindsdien met angststoornissen en voelt zich afgewezen, omdat zijn vader niet meer met hem kan spelen. Zijn ontwikkeling en prestaties op school lijden eronder. Behalve de situatie rondom haar man zijn er bij Marion ook zorgen over de kinderen, ze moet alle ballen in de lucht zien te houden.
Zeeleeuwtje
Bewegingstherapie, psychotherapie, ergotherapie, fysiotherapie en logopedie. Het revalidatieproces behelst een heel druk programma, waaraan Lammertink en zijn vrouw eigenlijk 24 uur per dag bezig zijn. Terwijl de beschadigde profrenner weer aan het badmintonnen is geslagen, vertelt Marion over de noodzaak van de vele afspraken in het Roessingh.
„De psycholoog helpt hem met zijn geheugenverlies, dat-ie vergeetachtig is en met z’n mentale vermoeidheid. Daarvoor gaat Maurits ook naar ergotherapie, waar ze hem structuur geven voor het dagritme en hoe en wat hij als tegenhanger kan gebruiken om die vermoeidheid voor te zijn.”
„Logopedie helpt hem met z’n woordvindingsproblemen. Maurits zoekt woorden, kan er niet opkomen. Laatst hield de therapeut hem een plaatje van een zeepaard voor. Maurits herkende het wel, maar noemde het een zeeleeuwtje. Daar moesten we allemaal om lachen, ondanks de ernst van de situatie. Wij zijn heel erg positief ingesteld, altijd geweest. Soms pakt dat verkeerd uit, als Maurits een tegenslag krijgt. En geloof me, die heeft hij al heel veel gehad.”
De vraag is of ik het profwielrennen ooit weer aan zal kunnen. De tijd zal uitwijzen wat mogelijk is
Doof en uitval
Het hersenletsel en de gevolgen daarvan zijn niet het enige mankement bij Lammertink. Door de klap met de scooterrijder heeft zijn lichaam heel veel te lijden gehad. Aan de linkerkant is er krachtverlies, met uitvallen naar zijn hand. „Ik heb af en toe dooie vingers.” Zijn kaak en gehoorgang waren gebroken, waardoor hij links zo goed als doof is en zijn evenwichtsorgaan van slag is. Om de week moet hij daarvoor naar de KNO-arts.
En dan is er nog de schouder, die hem continu pijn bezorgt sinds de aanrijding waarbij hij z’n sleutelbeen brak. Tijdens een ingrijpende schouderreconstructie werd een plaat aangebracht, die ervoor moest zorgen dat botbreuken herstelden en diverse pezen (afkomstig uit zijn hamstring) zich kunnen hechten. Vorige week is in OCON, de orthopedische kliniek in Hengelo, de plaat operatief verwijderd. „Dat rotding zorgde vooral voor veel irritatie en pijn.” De afspraak voor een zenuwgeleidingsonderzoek bij de neuroloog, om te kijken wat ‘die dode hand’ veroorzaakt, staat al gepland.
Hij slikt medicijnen, die de prikkelverwerking moet bevorderen. „Zodat ik sneller en scherper kan reageren en aan het einde van de dag nog iets meer energie over heb om thuis ook even met de jongens te kunnen spelen. Het is eigenlijk troep met een hoop bijwerkingen. Als ik het niet meer nodig heb, stop ik er direct mee. Voor nu helpt het me wel goed om verder te werken aan het herstel.”
Marion knikt. „Dankzij dit medicijn kan hij nu vijftien pagina’s lezen, in plaats van maar vijf. In het begin moest hij elke zin drie of vier keer overlezen en dan nog wist hij na een halve bladzijde niet meer wat hij gelezen had.” Weer een stapje vooruit. Maar, zegt Marion: „Zelf een uitvoerig appje typen, dat lukt hem niet alleen.”
Vertekend beeld
Een bericht onlangs op een wielernieuwswebsite gaf een vertekend beeld van de huidige stand van zaken, dat al snel een eigen leven ging leiden. Gesproken werd over ‘een ongelofelijke progressie’ van Lammertink, die ook al weer kon trainen in de sportschool en op de fiets. Een ploegleider van zijn formatie had het over een verlenging van zijn contract, als het verantwoord was om weer te koersen. „Ik kreeg hier op het Roessingh felicitaties, maar ik wist nergens van. We houden de ploegleiding op de hoogte van alle ontwikkelingen, maar over een contractverlenging hebben we het tot op heden niet gehad.”
Maurits Lammertink eerder dit jaar in actie tijdens de Waalse Pijl. In de voorjaarsklassieker maakte hij met een lange ontsnapping grote indruk. Pas aan de voet van de Muur van Hoei, in de slotfase van de koers, werd hij door het peloton weer ingerekend.
Maurits Lammertink eerder dit jaar in actie tijdens de Waalse Pijl. In de voorjaarsklassieker maakte hij met een lange ontsnapping grote indruk. Pas aan de voet van de Muur van Hoei, in de slotfase van de koers, werd hij door het peloton weer ingerekend. © BELGA
Lammertink wil niets liever dan dat, maar alleen is de situatie nog lang niet zo ver. „Ik vind het heerlijk om een uurtje of twee te fietsen, maar je kunt dat geen wielrennen noemen.” Bovendien is hij al tweemaal gevallen tijdens een ritje op de mountainbike in het bos. Een keer omdat hij in een bocht doortrapte, de andere keer ging-ie onderuit op een gladde houten brug. „Stomme domme valpartijen, omdat ik gewoon niet meer geconcentreerd was. Tegen het einde van de rit maakte ik simpele fouten als gevolg van de mentale vermoeidheid. Kwam wel op m’n schouder terecht, maar gelukkig was het zonder erg.”
Clausule
Zijn contract met de Belgische World-Tourformatie loopt dit jaar af. Lammertink heeft in zijn sportieve carrière al vaker in een situatie gezeten, waarin hij moest knokken voor een nieuwe verbintenis. De stress die dat met zich meebrengt, is bekend bij hem en Marion. Maar nu is het anders. Om er achter te komen of Lammertink weer die profrenner kan zijn die hij was voor de aanrijding, moet hij de tijd en gelegenheid krijgen om met de ploeg op stap te kunnen gaan en weer in een peloton rijden. Langzaamaan moet hij zich tussen de wielen begeven, om te ontdekken of het zijn toekomst nog wel kan zijn. Marion: „Laat de ploeg hem een contract met een clausule aanbieden, maar geef hem in ieder geval die kans om daaraan te werken.”
„Ik wil terugkeren op professioneel niveau”, zegt Lammertink. Zijn stem klinkt vastberaden en hoopvol. Die wens en de dagelijkse realiteit staan echter haaks op elkaar. Het is iets waar Marion haar man mee ziet worstelen. Het doet haar onbeschrijfelijk veel pijn en verdriet. „Het was een harde klap voor Maurits toen ze hem hier in het Roessingh moesten afremmen en tegen hem zeiden: ‘Je bent nu aan het revalideren, je bent geen wielrenner meer’. Maar Maurits ís wielrenner! Wielrennen is zijn leven. Dat kwam wel aan, ik zag hem met z’n gedachten in de knoei komen. Dat vind ik moeilijk om te zien.”
Het was een harde klap voor Maurits toen ze hem hier in het Roessingh moesten afremmen en tegen hem zeiden: ‘Je bent nu aan het revalideren, je bent geen wielrenner meer
Zijn drive, mentaliteit en z’n topconditie op de dag van de aanrijding hebben er mede voor gezorgd dat Lammertink in relatief korte tijd veel vooruitgang heeft geboekt. Helemaal vergeleken met ‘normale mensen’ in een soortgelijke situatie. Maar de weg terug is lang en garanties op een goede afloop zijn er niet. Niemand die weet of hij ooit weer de Maurits wordt van voor het fatale moment.
„Ik kan het pas accepteren als ik weet waar mijn plafond is. Daarvoor ben ik nu hier, om de mentale belastbaarheid uit te bouwen. Om te kunnen functioneren in de normale maatschappij, en in het wielerpeloton. De vraag is of ik dat ooit weer aan zal kunnen. Ik weet het niet. Ik blijf trainen, blijf hard werken. Meer kan ik niet doen. De tijd zal uitwijzen wat er mogelijk is.”
„Dat zoiets simpels deze nare situatie teweeg kan brengen en ons leven helemaal op de kop zet”, zegt Marion. Haar gezicht spreekt boekdelen. Ze zwijgt even. „Heb je zo’n gevaarlijk beroep als profwielrenner en dan gebeurt het met zoiets onbenulligs als een ijsje halen.”