Eritreeërs in Nederland herenigd met de racefiets

Reportage Marco Polo Cycling

Wielrennen is populair in Eritrea. Maar iedereen moet het leger in en dan komt er niets van fietsen. De vlucht naar Nederland biedt nieuwe kansen.

Door: Bart Jungmann / Volkskrant

De bel voor de laatste ronde galmt over het circuit van wielervereniging Amsterdam. Het wordt de laatste ronde in de laatste wedstrijd van het laatste seizoen. De zon verricht een laatste krachtsinspanning.

Vijf man rijden nog voor het peloton uit. Maar het peloton zit hen op de hielen. Het ziet er niet naar uit dat de vlucht de eindstreep heelhuids zal halen. Het woord vlucht, wielerjargon voor wielrenner(s) met voorsprong, krijgt op de wielerbaan in Sloten een bedenkelijke betekenis. Bij de ontsnapte coureurs zitten ook Nahom Desale en Daniel Abraham, beiden letterlijk gevlucht uit Eritrea.

De 22-jarige Nahom Desale spoelde een half jaar geleden in Nederland aan. Daarmee ontkwam hij aan de militaire dienstplicht, een ongewis en levensgevaarlijk avontuur in zijn dictatoriaal geregeerd vaderland.

Ploeggenoten

In het leger had Desale het wielrennen, zijn droom, kunnen vergeten. Hij stond te boek als een groot talent. Een toekomst bij de Zuid-Afrikaanse profploeg van Qhubeka lag in het verschiet. Maar de vlucht naar Nederland heeft hem herenigd met de racefiets. 'Fietsen is mijn leven', is een zin die hij in het Engels als een mantra herhaalt.

Na gedane zaken zit Nahom Desale zaterdag met drie landgenoten in de kantine van WV Amsterdam waar het seizoen wordt afgesloten met een blokje kaas. Een van hen, Wedeb Fikadu, laat een bekertje door zijn handen draaien. Heeft hij gewonnen in een koers eerder die dag op het Amsterdamse circuit.

Behalve landgenoten zijn de Eritreeërs ook ploeggenoten, herkenbaar aan het hemelsblauwe shirt van Marco Polo Cycling. Tien jaar lang was dat een semiprofessioneel team dat zich vooral richtte op talenten van elders. Nu, bij de herstart, drie jaar later, vormen vluchtelingen de specifieke doelgroep.

Integratieproject

In eerste instantie is de tweede uitvoering van Marco Polo bedoeld als integratieproject. Sportieve doelen liggen slechts in het verlengde daarvan. Maar de laatste Tour de France heeft geleerd dat Afrikaans talent niet mag worden onderschat. Hun landgenoot Daniel Teklehaimot werd dit jaar de eerste donkere Afrikaan in de bolletjestrui.

Als voormalige kolonie van Italië heeft Eritrea altijd veel op gehad met wielrennen. Sterker nog, de sport wint het in populariteit zelfs van voetbal. Logisch dus dat Marco Polo in deze opstartfase leunt op de Eritrese inbreng. Het contigent aan Syrische vluchtelingen heeft tot nu toe slechts één ploeglid opgeleverd.

De 30-jarige Daniel Abraham is in de huidige samenstelling van Marco Polo een veteraan en zo gedraagt hij zich ook. Abraham vluchtte ten tijde van de oorlog tussen Ethiopië en Eritrea. Hij woont al de helft van zijn leven in Nederland, tegenwoordig in een flat in Amstelveen met vrouw en kinderen. Een goedlachse man die, anders dan zijn jongere en bedeesde landgenoten, zich durft te laten gelden.

Daniel Abraham maakte al deel uit van Marco Polo in de eerste versie. Hij gaf ook de aanzet tot de nieuwe opzet. Wielrennen had hem enorm geholpen zich thuis te voelen in een vreemde samenleving . Hij hoopt nu een zelfde bruggenhoofd te kunnen bieden aan de nieuwste generatie asielzoekers, onder wie getalenteerde coureurs.

'Hartverwarmend'

Manager Gudo Kramer zocht de afgelopen maanden contact met vrijwilligers van het eerste uur. De meesten van hen bleken graag bereid opnieuw een handje toe te steken. 'Hartverwarmend' noemt hij de eerste reacties uit de samenleving. Dat varieert van oude fietsen tot gulle gaven. Alleen het bedrijfsleven laat het tot nu toe afweten.

Om volgend seizoen op een behoorlijk niveau aan de bak te komen wordt op de site 'Wij zijn sport' aan crowdfunding gedaan. Een specifiek bedrag heeft Kramer niet in zijn hoofd. 'We zetten de tering naar de nering.'

Wanneer de avond valt in Amsterdam sluit de kantine van de plaatselijke wielervereniging. Nahom Desale is al vertrokken. Hij moest voor donker het asielzoekerscentrum in Alkmaar halen, op de fiets. Abel Gebrehiwet legt zijn fiets, waarvan de ketting is gebroken, in de achterbak van Abrahams auto.

Zelf trekt Daniel Abraham beide broekspijpen omhoog om zijn onderbenen te tonen. Als kind in Eritrea heeft zijn linkerbeen te lang in het gips gezeten waardoor de groei werd belemmerd. Eenmaal in Nederland bleek dat een dusdanige handicap dat hij als een paralympisch sporter geldt.

Volgend jaar hoopt hij in Rio de Janeiro aan de Paralympics deel te nemen. Namens Nederland of Eritrea? Verontwaardigd antwoordt Daniel Abraham: 'Dat is zoiets als kiezen tussen je moeder en de buurvrouw.' Hij laat het officiële embleem van de Koninklijke Nederlandse Wielren Unie op zijn sportjack zien.

Grappig, de jongens die ik ken zijn allemaal (lange afstand) lopers. Ik zal het hen eens vragen.